Að rífa niður!

En eitt sumarið kemur Hafrannsóknarstofnunn með svarta niðurstöðu um ástand þorskstofnsins og reyndar ýsustofnsins líka. Eftir allan þann niðurskurð sem varð í fyrra voga þeir sér að heimta en meiri niðurskurð. Þetta bara skilur engin, nema kannski hvað ýsuna varðar, því í fyrra beindu þessir sömu fræðingar hjá Hafró öllum flotanum á ýsuna. Í fyrsta skiptið í söguni var heimilt að veiða nánast sama magn af þorski og ýsu. En hvað þorskinn varðar þá skilur þetta engin vegna allrar þeirrar friðunar sem búinn er að vera síðustu rúm 20 ár í krafti kvótakerfis og minkandi sóknar, og að það er sama hvar veiðarfærum er dýpt í sjó allstaðar er þorskur. Hefðbundinn netaslóð nær héðan frá Breiðafirðinum austur um að Hornafirði, og alstaðar á þessu svæði voru menn að fiska sig í kaf með nokkra ónýta netabeðla. Sömu sögu var að segja hjá okkur á línuni. Það var sama hvar við reyndum að ná ýsu, alstaðar var bara þorskur. Hlutföllin hjá okkur voru 35% ýsa móti 65% þorsk (ca). 

Það er erfitt fyrir venjulega útgerðarmenn að standa í þessu og reyna að byggja sig upp og viðhalda sínum eignum og halda jafnframt uppi stöðugri atvinnu fyrir sitt fólk, þegar stöðugt er verið að reyna að rífa niður og reyna að fá starfskraftana þeirra til að vinna í stóryðju fyrir skít á priki. Ef þú spyrð ungt fólk í dag hvað það langi til að verða þegar það verður stórt, efast ég um að nokkurn dreymi um að vinna í álveri. Frekar á ég von á að einhverjir mundu frekar dreyma um að sækja sjó og njóta hreina loftsins og frjálsræðissins til sjós. Það segir sitt sem dæmi auglýsingar frá einu álverinu í vor undir yfirskriftini: Á að þéna vel í sumar. Tæpar 300 þúsund krónur í boði. Það nær ekki því sem í boði er fyrir að keyra strætó í sumar, og hefur kaupið í slíkri vinnu ekki þótt gott.

Hér áður fyrr fór ungt fólk, karlar og konur á vertíð, og þénuðu vel. Bæði í peningum og reynslu. Margt af því fólki sem en þraukar í sjávarbæjunum kringum landið, kom sem ungt vertíðarfólk á sínum tíma og gekk vel og settist að á stöðunum. Þetta fólk stendur nú frami fyrir því að eignir þess og ævistarf verði að engu. Ja það er ekki bara verið að rífa niður í 101.